Toen Peter Drucker in de jaren tachtig uit de vorige eeuw met zijn uitspraak kwam ‘Managers willen de dingen goed doen; leiders willen de goede dingen doen’ werd het managementvak in één keer gedegradeerd naar efficiënte uitvoerders van leiders die hun visie willen implementeren.
Iedere manager die meer wilde zijn dan een efficiënte uitvoerder noemde zich vanaf dat moment leider. De uitspraak van Peter Drucker heeft goed wortel geschoten in managementland en is er een ware leiderschapscultus ontstaan die tot op de dag van vandaag voortduurt. Ook ik heb lang getwijfeld of het nu Duurzaam Managen moest worden of Duurzaam Leiderschap. Misschien is het tijd om dit wat nader te beschouwen.
Bestaat een beste visie en hoe ziet dat eruit?
De suggestie is dat leiders een visie hebben die er toe doet en dat alleen deze visie de organisatie op het juiste pad kan brengen of door een crises kan loodsen. Maar bestaat er überhaupt een beste visie en hoe ziet die er dan uit?
Als je naar grote leiders kijkt zoals Martin Luther King dan had hij een visie die naadloos aansloot bij de visie van zijn publiek en wist hij mensen te inspireren. Niet alleen zijn eigen volk maar ook andere doelgroepen sprak hij aan met zijn speech ‘I have dream’. Dan kun je de vraag stellen: was het zijn eigen visie of was het de visie van zijn toehoorders die hij naadloos vertolkte. Ook was hij in staat om zijn visie te verheffen naar een visie die een brug sloeg tussen verschillende Amerikanen met diverse achtergronden. Er zijn vele van dit soort aansprekende leiders die wisten te inspireren zoals ook Nelson Mandela deed. Het waren allemaal stuk voor stuk bruggenbouwers.
Daarnaast heb je ook de wat meer populistische leiders die vooral gericht zijn op hun eigen mening en de mening van hun eigen doelgroep. Ook deze leiders hebben een paar dingen gemeen. Het gaat meestal om een mening van wij tegen zij en ook wordt er vaak een zondebok aangewezen die de schuld van alle ellende krijgt toegeschoven. Ook nu geldt nog steeds wanneer je een gemeenschappelijke vijand hebt dan schept dat een band en heb je iets gezamenlijks om tegen te vechten. Ook deze leiders kunnen soms complete volken in vervoering brengen en ons een afslag laten nemen waarvan we achteraf zeggen: dit was eens maar nooit meer!
Wat we dus nodig hebben is een goed onderscheidingsvermogen aan de voorkant. Niet alleen van een klein aantal mensen, maar van een grote groep mensen die gezamenlijk impact kunnen hebben en gezamenlijk bruggen weten te bouwen tussen verschillende inzichten en dit vervolgens naar een hoger plan te tillen. Hiervoor is een behoorlijk niveau van persoonlijk leiderschap nodig.
Een manager is meer dan een efficiënte uitvoerder
Nu komt Duurzaam Managen om de hoek kijken. Dan gaat het niet alleen om de visie van de leider, maar om een gedeelde visie binnen de organisatie. Het gaat voor mij niet om de beste visie van één persoon maar om een ontwikkelingsperspectief van de organisatie. Het gaat om een keuze welke visie wordt geïmplementeerd in de wetenschap dat er altijd hogere keuzes te maken zijn. Daarom hoort een organisatie altijd in ontwikkeling te zijn en is verandering een blijvend onderdeel van de bedrijfsvoering van de organisatie geworden.
Een manager is voor mij dus iemand die meer is dan een efficiënte uitvoerder. Het is iemand met een hoog persoonlijk leiderschap die in staat is om bruggen te bouwen tussen verschillende visies binnen het bedrijf en dit naar een hoger plan kan tillen. Deze laat als het ware een nieuwe visie ontstaan en voegt eigen denkbeelden hieraan toe ter inspiratie. Daarnaast is deze is in staat om ruim baan te geven aan het aanwezige potentieel aan persoonlijk leiderschap en weet de organisatie als een vliegwiel in beweging te krijgen.
Als manager of leider neem je hier uiteindelijk de eindverantwoordelijkheid voor. Voor mij zijn leider, manager of CEO dan ook uitwisselbare termen. Uiteindelijk heb ik gekozen voor Duurzaam Managen omdat ik vind dat de term managen zowel visievorming, besluitvorming als implementatie in zich heeft. Terwijl leiderschap meer op visievorming en besluitvorming zit en minder op implementatie, terwijl die voor mij onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
